WAAROM DARMGEZONDHEID DE SLEUTEL IS TOT EEN BETERE LEVENSKWALITEIT

door Alexander
|
13 maart 2025
|
Leestijd: 5 minuten

"Dat moet ik eerst verteren!" – wie kent deze uitdrukking niet? Het onderstreept op subtiele wijze de enorm belangrijke rol die de darmen spelen in ons welzijn. De darmen regelen immers niet alleen de vertering van voedsel, maar zijn ook betrokken bij de verdediging tegen ziekteverwekkers en de hormoonproductie (in dat opzicht beïnvloeden ze zelfs onze psyche¹).

Een evenwichtig darmmicrobioom is daarom een ​​belangrijke pijler van de gezondheidszorg. Helaas is het darmmicrobioom erg kwetsbaar: zelfs hoge stressniveaus kunnen de balans van de darmbacteriën verstoren, en een onevenwichtig dieet kan dit nog verder doen.

Lees hier waarom je je darmflora zeker moet ondersteunen – en welke rol probiotische darmbacteriën daarbij kunnen spelen!

     
    De belangrijkste zaken nog even op een rijtje:
    • De micro-organismen in onze darmen vormen een fascinerende, zeer complexe gemeenschap. Als de samenstelling van deze gemeenschap verstoord raakt, kan dit negatieve gevolgen hebben voor onze algehele fysieke en mentale gezondheid.
    • De grootste risico’s voor darmflorastoornissen zijn medicijngebruik, een onevenwichtige voeding en veel stress.
    • 5 tips voor het behouden van een gezonde darmflora – als u ze opvolgt, verkleint u de kans op het ontwikkelen van een bacteriële onbalans in de darm aanzienlijk.
    • Probiotica kunnen zowel helpen bij het behoud van een gezonde darmflora als bij het herstellen van een beschadigde darmflora. Het is echter belangrijk om te weten dat het gebruik van probiotica geen wondermiddel is voor een verstoord spijsverteringsstelsel.

    De darmflora – wat is dat eigenlijk?

    De darmflora is het grootste microbioom in het menselijk lichaam. De term 'microbioom' verwijst naar het geheel van alle micro-organismen die in een levend organisme leven – of in een specifieke regio binnen of op een levend organisme. Volgens huidige schattingen telt het menselijke darmmicrobioom (minstens) 10 biljoen microben, waaronder bacteriën, virussen, schimmels en protozoa. Sommige schattingen schatten het aantal zelfs op ongeveer 40 biljoen microben. Dit aantal is groter dan het aantal cellen waaruit een menselijk lichaam bestaat.

    Als je alle micro-organismen die in de darmen van een volwassen mens leven zou verzamelen en in een maatbeker zou doen om te wegen, dan zou een postweegschaal het weegproces al niet aankunnen. De bacteriemassa zou dan namelijk ongeveer 1,5 kg wegen.

    Overigens ontwikkelt het darmmicrobioom zich pas na de geboorte; bij ongeboren baby's is de darm nog steriel. In de loop van het leven neemt de bacteriedichtheid in de darm steeds verder toe. De samenstelling van de bacteriën verandert voortdurend. Toch wordt de darmflora van een mens niet alleen bepaald door omgevingsinvloeden: tweelingonderzoek heeft aangetoond dat het darmmicrobioom onder andere wordt beïnvloed door de bloedgroep.³

     
    Snelle info: Daarom wordt de darmflora ook wel ‘flora’ genoemd

    Waarom spreken we eigenlijk van "darmflora" en niet van "darmfauna"? Bacteriën behoren immers meer tot het dierenrijk dan tot het plantenrijk – of toch niet? Geen van beide. Bacteriële micro-organismen werden lange tijd zoölogisch geclassificeerd als behorend tot het plantenrijk – de term "darmflora" stamt uit deze periode. Tegenwoordig worden bacteriën beschouwd als een apart domein, wat betekent dat ze noch planten noch dieren zijn. De term "darmflora" is echter gebleven.

    Het is verbazingwekkend wat het microbioom in de darmen kan doen

    Het darmmicrobioom heeft veel functies, waaronder:

    • de synthese van essentiële vitamines (zoals B1, B2, B6, B12 en K),
    • ontstekingen bestrijden,
    • de ‘ontgifting’ van het organisme (door het ontbinden van vreemde stoffen),
    • de afbraak van moeilijk verteerbare voedingscomponenten (vezels),
    • de productie van boodschapperstoffen die door de darmwand in de bloedbaan terechtkomen – waaronder psychoactieve hormonen zoals dopamine en serotonine –,
    • het trainen van het immuunsysteem en
    • het voorkomen van de verspreiding van ziekteverwekkers⁴.

    Mogelijke gevolgen van een beschadigd microbioom in de darm

    Als het microbioom in de darmen beschadigd is – dat wil zeggen, als bepaalde groepen bacteriën ernstig zijn uitgeput, waardoor ze ten opzichte van andere bacteriën ondervertegenwoordigd zijn – kan het bacteriële onevenwicht leiden tot aanzienlijke gezondheidsproblemen.

    Bovenaan de lijst met mogelijke gevolgen staan ​​natuurlijk spijsverteringsstoornissen zoals een opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree, maar ook chronische ontstekingsziekten van de darmen.⁵

    Zoals het gezondheidsmagazine AOK⁶ schrijft, kan een verstoorde darmflora mogelijk ook huidziekten, obesitas en bepaalde allergieën veroorzaken, evenals een algemene verhoogde vatbaarheid voor infecties. De darmflora zou zelfs een rol spelen bij het ontstaan ​​van psychische aandoeningen zoals depressie (vgl. Fröhlich H. et al. [2019])⁷. Hoewel causaliteit nog niet gedeeltelijk is bewezen – het staat alleen vast dat mensen die aan deze ziekten lijden doorgaans ook een verstoorde darmflora hebben – is het in ieder geval aannemelijk. Sommige onderzoekers speculeren al over de vraag of en hoe dergelijke ziekten behandelbaar zijn door in te grijpen in het darmmicrobioom.

    Onderzoek naar oorzaken – wat beschadigt het microbioom?

    Wat zijn de oorzaken van verstoringen in de darmflora? Of, anders gezegd: hoe kunnen "goede darmbacteriën" verdwijnen en schadelijke bacteriën zich vermenigvuldigen? Daar zijn verschillende redenen voor.

    Onevenwichtig dieet

    Drugsgebruik

    Bepaalde medicijnen en medicijngroepen hebben een negatieve invloed op de darmflora. In het geval van antibiotica is dit zelfs inherent: antibiotica zijn ontworpen om bacteriën te doden, dus de vernietiging van nuttige darmbacteriën is onvermijdelijke nevenschade.¹⁰

    De meest voorkomende reden om probioticasupplementen te kopen, is om de darmflora te herstellen na antibioticagebruik.

    Naast antibiotica worden ook laxeermiddelen, maagzuurremmers, antihistaminica en bepaalde kalmeringsmiddelen (benzodiazepinen) beschouwd als 'darm-onvriendelijke' medicijnen.¹¹

    Hormonale anticonceptie (voor vrouwen)

    Orale anticonceptiemiddelen zoals de ‘anticonceptiepil’ kunnen blijvende schade aan de gezondheid van de darmflora veroorzaken, zoals uit diverse onderzoeken (bijvoorbeeld Boyko et al. [1994]) blijkt.¹²

    Uit onderzoek blijkt dat vrouwen die de pil gebruiken als anticonceptiemiddel, een aanzienlijk hoger risico lopen op inflammatoire maag-darmziekten dan vrouwen die andere anticonceptiemiddelen gebruiken.

    spanning

    Periodes van stress, gecombineerd met een gebrek aan beweging, zijn ook schadelijk voor de darmen. De stresshormonen adrenaline, noradrenaline en cortisol zijn de oorzaak: ze verminderen de bloedtoevoer naar het spijsverteringskanaal (omdat spijsvertering geen essentieel proces is in een vecht-of-vluchtsituatie).

    Het is dan ook niet verwonderlijk dat een hoge mate van stress op de lange termijn de darmflora verstoort.

    Interessant genoeg lijkt het omgekeerde ook waar te zijn: een stabiele darmflora, ondersteund door goede darmbacteriën (bifidobacteriën), vergroot kennelijk de stressbestendigheid.

    Dat suggereert in ieder geval een onderzoek dat in het najaar van 2012 werd gepubliceerd in het tijdschrift Psychoneuroendocrinology.¹³


    Hoe u uw darmflora kunt ondersteunen

    Wat kunt u doen om uw darmflora te ondersteunen, idealiter zo goed dat darmreiniging niet eens nodig is?

    U kunt (en moet) ervoor zorgen dat u de hierboven genoemde risicofactoren zoveel mogelijk elimineert of op zijn minst beperkt.

    Stress kun je bijvoorbeeld niet helemaal vermijden. Door ontspanningstechnieken (meditatie of yoga), voldoende slaap en voldoende inname van de juiste micronutriënten (vooral vitamine B) kun je echter wel beter bestand zijn tegen stressklachten.

    Uw lichaam schakelt dan minder snel over op de alarmstand bij stresssituaties en maakt daardoor minder of minder frequent stresshormonen aan.

    Meer informatie over stressmanagement vindt u in ons blogbericht ‘Wat u kunt doen aan stresssymptomen’.

    Nog 5 tips

     
    Eet bewust

    Een dieet gebaseerd op de nieuwste medische en wetenschappelijke bevindingen, en met name op de aanbevelingen van de Duitse Vereniging voor Voedingsvezels (DGE), zou vezels moeten bevatten! Vezels zitten bijvoorbeeld in groene bladgroenten, peulvruchten, noten, zaden en oliehoudende zaden. Snoep en sterk bewerkt vlees, zoals gegrilde worstjes, worstjes in een pot, industriële gehaktballen, enz., zouden slechts af en toe moeten worden gegeten.

     
    Wees voorzichtig met het gebruik van antibiotica

    Er bestaat geen twijfel over: bij een ernstige bacteriële infectie kan behandeling met antibiotica de meest effectieve manier zijn om verbetering te bereiken. Veel artsen schrijven echter nog steeds te snel antibiotica voor. Vraag je bij twijfel af of antibioticagebruik medisch gezien de enige optie is. En behandel jezelf in geen geval met restjes antibiotica uit je badkamerkastje! Als antibioticagebruik echt onvermijdelijk is, voeg dan de taak "de darmflora herstellen na antibiotica" toe aan je mentale takenlijst.

     
    Vermijd indien mogelijk hormoonpreparaten

    Zoals hierboven vermeld, vormt het gebruik van hormoonpreparaten een aanzienlijk risico voor de darmflora. Onder "hormoonpreparaten" vallen in dit verband niet alleen anticonceptiva, maar bijvoorbeeld ook cortisontabletten. Na een cortisonbehandeling kan de bacteriële balans in de darmflora verstoord raken, net als na een antibioticakuur.

     
    Vermijd recreatieve drugs

    Het is algemeen bekend dat roken en alcoholgebruik over het algemeen slecht zijn voor je gezondheid. Het gebruik van recreatieve drugs is echter bijzonder slecht voor je darmflora. Alcohol veroorzaakt bijvoorbeeld een verhoogde maagzuurproductie. Hoewel dit fenomeen kan worden uitgebuit door na een stevige maaltijd een bittertje te drinken, kan frequent alcoholgebruik ook een enorme belasting vormen voor je spijsverteringsstelsel.¹⁴ ¹⁵

     
    Veel bewegen

    "Zitten is het nieuwe roken" – je hebt deze ietwat provocerende uitspraak vast al eens eerder gelezen of gehoord. Of dit waar is, is discutabel; het is echter een feit dat langdurig zitten de darmactiviteit vertraagt ​​en zo negatieve veranderingen in de darmflora bevordert. Wil je je darmen een plezier doen? Ga dan meer bewegen – door regelmatig te joggen of zwemmen, of gewoon vaker te wandelen.

     
    Gebruik probiotica

    Als je vermoedt dat je darmflora al is aangetast, is het de moeite waard om een ​​probioticum te proberen. Dit kan je darmwand net de extra ondersteuning bieden die het nodig heeft (samen met een evenwichtige voeding en een gezonde levensstijl).

    Definitie: Wat zijn probiotica?

    Probiotica zijn voedingssupplementen die ontwikkeld zijn om de darmflora te ondersteunen. Ze bevatten levende micro-organismen, waaronder lactobacillen, bifidobacteriën en andere darmbacteriën. Ze zijn bedoeld om de natuurlijke bacteriële activiteit in de darmen te bevorderen en een aangetaste darmflora aan te vullen met nieuwe, 'goede' darmbacteriën.

    "Darmreiniging", "opbouw van de darmflora" of "opbouw van het darmslijmvlies" – dit zijn de buzzwords die gebruikt worden om probiotische capsules te promoten in apotheekbladen en online. Maar kunnen de darmen daadwerkelijk worden hersteld met behulp van probiotica? In principe wel. Wetenschappelijke studies (bijv. Rehovot et al. [2018] en Jotham Suez et al. [2018], Weizmann Institute of Science)1⁶ hebben onomstotelijk aangetoond dat oraal toegediende micro-organismen het darmslijmvlies kunnen koloniseren.

    Uit de onderzoeken is echter ook gebleken dat een darmspoeling met probiotica niet in alle gevallen werkt of niet altijd voldoende is om de darmflora te herstellen.

    Als het om de gezondheid van de darmen gaat, zijn goede voeding en gezond gedrag extra belangrijk.

    Probiotica voor vrouwen

    Elk jaar komen er tientallen nieuwe probiotica op de markt. Sommige daarvan hebben het label "voor vrouwen" op de verpakking. Dit betekent echter niet dat vrouwen andere darmbacteriën nodig hebben dan mannen. Probiotica voor vrouwen zijn doorgaans niet echt producten die ontworpen zijn om de darmflora te stabiliseren, maar eerder producten die ontworpen zijn om de vaginale flora te stabiliseren. (De bacteriën die ze bevatten, verschillen opvallend van de bacteriën die in supplementen voor darmflora worden aangetroffen.)

    Er bestaan ​​echter wel degelijk darmflorasupplementen die specifiek voor vrouwen zijn ontwikkeld. Het nut van deze specifieke aanpak is echter twijfelachtig: tot op heden is er geen bewijs uit humane studies dat darmprobiotica bij vrouwen anders functioneren dan bij mannen en daarom anders geformuleerd zouden moeten worden. Hoewel dierstudies (biggen) deze mogelijkheid suggereren (zie Lewis et al. [2019])1⁷, is de overdraagbaarheid naar mensen twijfelachtig.

    veganistische probiotica

    Het hoofdingrediënt in de meeste probioticasupplementen zijn melkzuurbacteriën (Lactobacilli). Voor veganisten roept dit de vraag op of dergelijke probiotica per se van dierlijke oorsprong zijn. Het antwoord is nee. Probiotica die melkzuurbacteriën bevatten, kunnen zeker veganistisch zijn. De term "melkzuur" is hier misleidend, aangezien de stof waarnaar wordt verwezen, alleen melk met de naam gemeen heeft. Melkzuur wordt tegenwoordig namelijk voornamelijk gewonnen uit plantaardige grondstoffen – hoewel niet altijd. Veganisten moeten daarom bij de aankoop van probiotica letten op het "vegan"-label of een bijbehorend logo.

    Cultuurcomplex van NATURTREU

    Met FLORAZAUBER bieden we ook een bacteriecomplex aan. Het is een innovatief veganistisch cultuurcomplex bestaande uit 100 miljard levende bacterieculturen en acaciavezels met B-vitamines in een maagsapresistente capsule.¹⁸

    FLORAZAUBER bevat 23 in het laboratorium geteste bacteriestammen en 100 miljard kolonievormende eenheden. Dit betekent dat het product meer bacteriestammen bevat dan de meeste darmflorasupplementen van andere fabrikanten.

    Conclusie

    Met frisheid en lichtheid de lente in

    Er is nauwelijks een ander orgaan dat de gezondheid zo divers beïnvloedt als de darmen – iets waarvan veel mensen zich niet eens bewust zijn. Gezondheidsproblemen worden dan ook zelden in verband gebracht met een verstoorde darmflora. Terugkerende spijsverteringsstoornissen worden toegeschreven aan een (te) rijke maaltijd de dag ervoor of aan vage intoleranties, en een verhoogde vatbaarheid voor infecties wordt toegeschreven aan de over het algemeen hoge concentraties vervuilende stoffen in de lucht ("Geen wonder, met al dat fijnstof!") – maar een verstoord darmmicrobioom kan juist de oorzaak zijn. Door de in de tekst genoemde, darmbeschadigende invloeden te minimaliseren en te streven naar een levensstijl die de darmgezondheid bevordert, vergroot u de kans dat u de gevolgen van een bacteriële disbalans in de darmen bespaard blijft.

    Het zou mooi zijn als we de frequentie van maag-darmklachten simpelweg konden verminderen – dergelijke klachten vormen immers een behoorlijk groot deel van de ziekten waar Duitsers regelmatig over klagen. Volgens het statistiekplatform Statista kampt ongeveer één op de vier Duitsers meerdere keren per jaar met maag-darmklachten, en één op de tien zelfs één keer per maand.¹⁹ Ons advies is daarom: zorg beter voor je darmen! Ze zijn veel meer dan alleen de "achterdeur" van het lichaam.

    Opvouwbare inhoud

    Bronnen

    ²⁰ Spektrum.de (2019): Stemmingmakers in de darm

    https://www.spektrum.de/news/wie-der-darm-die-psyche-beeinflusst/1691794

    ²¹ Valdes AM, Walter J., Segal E., Spector TD (2018): Rol van de darmflora in voeding en gezondheid. BMJ 361:k2179

    https://doi.org/10.1136/bmj.k2179

    ²² Rühlemann, MC et al. (2021): Invloed van ABO histo-bloedgroepen op het darmmicrobioom. Nat Genet 53, 147–155

    https://doi.org/10.1038/s41588-020-00747-1

    ²³ Netdoktor.de (2022): Darmflora

    https://www.netdoktor.de/anatomie/darmflora/

    ²⁴ WebMD.com (2021): Wat is dysbiose?

    https://www.webmd.com/digestive-disorders/wat-is-dysbiose

    ²⁵ AOK.de (2021): De darmflora: structuur en functie

    https://www.aok.de/pk/magazin/koerper-psyche/organe/eine-intakte-darmflora-unverzichtbar-fuer-die-gesundheit/

    ²⁶ Klinikum.uni-heidelberg.de (2019): Genetische veranderingen bij autisme ook verantwoordelijk voor aandoeningen van het maag-darmkanaal

    https://www.klinikum.uni-heidelberg.de/newsroom/genveraenderungen-bei-autismus-auch-fuer-stoerungen-des-magen-darm-traktes-verantwortlich/

    ²⁷ Desai, S. (2016): Een darmmicrobiota met een gebrek aan voedingsvezels breekt de slijmbarrière van de dikke darm af en verhoogt de vatbaarheid voor pathogenen. Cell, Vol. 167/5

    https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(16)31464-7

    ²⁸ Stern.de (2015): Hoe fastfood onze darmen al na twee weken beschadigt

    https://www.stern.de/gesundheit/ernaehrung/darmflora--wie-fast-food-schon-nach-zwei-wochen-unserem-darm-schadet-6200878.html

    ²⁹ DZHK.de (2021): Hoe medicijnen het darmmicrobioom beïnvloeden

    https://dzhk.de/aktuelles/news/artikel/wie-medikamente-das-mikrobiom-des-darms-beeinflussen/

    ³⁰ Pharmazeutische-Zeitung.de (2016): Een complex samenspel

    https://www.pharmazeutische-zeitung.de/ausgabe-202016/ein-komplexes-wechselspiel/

    ³¹ Boyko et al. (1994): Verhoogd risico op inflammatoire darmziekte in verband met het gebruik van orale anticonceptiva

    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8030630/

    ³² Dinan, TG & Cryan, JF (2012): Regulering van de stressrespons door de darmflora: implicaties voor de psychoneuroendocrinologie

    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22483040/

    ³³ Aerzteblatt.de (2016): Alcohol: Darmbacteriën bevorderen leverschade

    https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/65710/Alkohol-Darmbakterien-foerdern-Leberschaden

    ³⁴ Gui, X., Yang, Z., Li, MD (2021): Effect van sigarettenrook op de darmflora: stand van zaken. Front Physiol. 12:673341

    https://doi.org/10.3389/fphys.2021.673341

    ³⁵ Niv Zmora et al. & Jotham Suez et al. (2018)

    https://doi.org/10.1016/j.cell.2018.08.041

    https://doi.org/10.1016/j.cell.2018.08.047

    ³⁶Lewis et al. (2019): Seksueel dimorfisme in de immuunontwikkeling en als reactie op voedingsinterventie bij pasgeboren biggen

    https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fimmu.2019.02705/full

    ³⁷ Vitamine B2 draagt ​​bij aan het behoud van normale slijmvliezen.

    ³⁸ Statista.com (2017): Enquête over de frequentie van maag- en darmklachten in Duitsland

    https://de.statista.com/statistik/daten/studie/668053/umfrage/umfrage-zur-haeufigkeit-von-magen-bzw-darmbeschwerden-in-deutschland/

    Onze auteur:
    Alexander Jansen
     
    Oprichter en algemeen directeur

    Als fitness- en onderzoeksexpert zorgt Alexander ervoor dat onze producten worden ontwikkeld volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Om dit te bereiken, analyseert hij voortdurend studies en voert hij gesprekken met gerenommeerde experts.