OVERGANG – WAT KUNT U DOEN TEGEN OVERMATIG ZWETEN EN ANDERE VERVELENDE SYMPTOMEN?

door Alexander
|
13 maart 2025
|
Leestijd: 5 minuten

De eerste zonnestralen strelen je huid, het wordt eindelijk warmer en de natuur om je heen ontwaakt uit haar winterslaap. Maar je komt maar niet op gang? Met onze tips tegen lentemoeheid leer je hoe je je lichaam optimaal voorbereidt op de lente.

    Het is een nachtmerrie voor velen, maar het overkomt elke vrouw (en eigenlijk elke man) op een gegeven moment: de menopauze. Toch is het een volkomen natuurlijk biologisch fenomeen. En het is niet per se onaangenaam.

    Het enige onprettige ongemak zijn de symptomen die vaak gepaard gaan met de menopauze, zoals opvliegers, hartkloppingen, zweten en stemmingswisselingen. Maar je hoeft deze symptomen niet klakkeloos te accepteren.

    In dit artikel leest u wat ‘menopauze’ precies inhoudt en wat u kunt doen om overgangsklachten te bestrijden.

     
    De belangrijkste zaken nog even op een rijtje:
    • Hoewel overgangsklachten niet ongewoon zijn, komen ze ook niet zo vaak voor als men zou denken. Ongeveer een derde van alle vrouwen ervaart hierdoor ernstige problemen.
    • Veel lichamelijke afwijkingen die aan de menopauze worden toegeschreven, hebben feitelijk niets te maken met hormonale veranderingen.
    • De symptomen die over het algemeen hormonaal gerelateerd zijn, zijn onder andere opvliegers, overmatig zweten en vaginale droogheid. Deze kunnen met verschillende huismiddeltjes worden behandeld.

    Wat is precies ‘menopauze’?

    De menopauze is een natuurlijke levensfase. Iedereen ervaart hem (ook mannen, zij het in mindere mate), maar niet iedereen merkt hem. De menopauze wordt specifiek onderverdeeld in vier verschillende fasen (premenopauze, perimenopauze, menopauze en postmenopauze).

    Voor vrouwen luidt de menopauze het einde van hun vruchtbare jaren in. Dit uit zich in een geleidelijke vertraging van de eierstokfunctie, die uiteindelijk helemaal stopt. Bovendien neemt de productie van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron , die een cruciale rol spelen tijdens de vruchtbare jaren, af.¹

    Deze hormonale verandering is de belangrijkste oorzaak van de typische overgangsklachten.

    Ook mannen ervaren in het laatste derde deel van hun leven hormonale veranderingen, met name een daling van de testosteronspiegel . ² Deze daling verloopt echter zeer geleidelijk en houdt – in tegenstelling tot de daling van de oestrogeenspiegel bij vrouwen – nooit op.

    De Duitse Vereniging voor Endocrinologie (DGE) wil daarom niet spreken van ‘menopauze bij mannen’, maar spreekt in plaats daarvan alleen van een ‘voortdurende, leeftijdsgebonden daling van testosteron’ bij mannen³.

    Symptomen van de menopauze: niet alle vrouwen hebben er last van

    In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is het niet de meerderheid die last heeft van ongemakken tijdens de periode van hormonale veranderingen.

    Zo heeft ongeveer een derde van alle vrouwen helemaal geen klachten, terwijl een derde milde overgangsklachten heeft die niet hinderlijk zijn.

    Ongeveer 30% van alle vrouwen klaagt echter over ernstige symptomen waardoor een medische behandeling wenselijk lijkt⁴.

    Bij mannen ziet het er nog beter uit: ongeveer 50% van de mannen met deze aandoening is zich er niet van bewust dat hun testosteronspiegel daalt (de zogenaamde ‘andropauze’, de mannelijke variant van de menopauze).

    Slechts de helft van alle mannen boven de 50 jaar ervaart in deze periode af en toe klachten, zoals vermoeidheid overdag, erectieproblemen, concentratieproblemen en nervositeit⁵.

    Hoe lang moet je het nog "volhouden"?

    Net als andere biologisch bepaalde levensfasen – zoals de puberteit – doorloopt iedere persoon de menopauze met een individueel welbevindenprofiel.

    Dit betekent dat noch het type, de ernst, noch de frequentie van de symptomen die optreden voor elk individu kunnen worden voorspeld. Wat in algemene termen wel kan worden voorspeld, is de potentiële duur: de hormonale veranderingen in het vrouwelijk lichaam aan het einde van de reproductieve fase duren ongeveer 10 jaar .

    Echter, niet de gehele periode verloopt met klachten.

    Volgens een SWAN-studie uit 2015 kunnen symptomen gemiddeld 7,4 jaar aanhouden. Hoewel dit misschien verontrustend lang lijkt, is het belangrijk om te bedenken dat symptomen niet synoniem zijn met ongemak.

    Dus geen paniek! Waarschijnlijk zul je helemaal geen ongemak ervaren, of misschien slechts lichte – en slechts af en toe.

    Symptomen van de menopauze – of normale veroudering?

    Het is ook belangrijk om te onderscheiden welke van de symptomen die u ervaart “in uw bloei” werkelijk worden veroorzaakt door hormonale veranderingen (en welke misschien gewoon te wijten zijn aan uw leeftijd).

    Een empirische studie gepubliceerd in het Duitse Medische Tijdschrift ⁷ uit 2016 is in dit verband zeer interessant – ze onderzocht precies deze vraag. Duizenden vrouwen tussen de 14 en 95 jaar werden ondervraagd over hun symptomen, met als doel de volledige levensduur van een biologisch volwassen vrouw in aanmerking te nemen.

    Het resultaat: Van de belangrijkste lichamelijke symptomen bleken zweten en opvliegers duidelijk verband te houden met de menopauze.

    Alle andere ‘typische’ symptomen van de menopauze komen zelfs ná de menopauze zo vaak voor dat het gewoon tekenen van veroudering kunnen zijn.

    Hoewel empirisch gezien alleen zweten of een warm gevoel en vaginale droogheid direct aan de menopauze kunnen worden toegeschreven, hebben deze twee symptomen in het bijzonder een grote impact op het geestelijk welzijn.

    Er is dus zeker een indirect verband tussen de menopauze en bepaalde psychische klachten, zoals angst, prikkelbaarheid en depressie . Dit maakt maatregelen en tips zoals die hieronder worden beschreven des te nuttiger.

    Deze ‘huismiddeltjes’ moet je kennen

    Vaginale droogheid is het meest onaangename van de twee empirisch bewezen symptomen van de menopauze. Het is zeker niet alleen een belemmering tijdens de geslachtsgemeenschap.

    Afhankelijk van de ernst kan het zelfs vaginale pijn bij het lopen veroorzaken of gepaard gaan met constante jeuk. In dergelijke gevallen is een bezoek aan een gynaecoloog de enige echte oplossing. De arts kan vaststellen of de oorzaak van de droogheid een oestrogeentekort is (of bijvoorbeeld een schimmelinfectie ) en vervolgens een passende behandeling starten.

    Als de droogheid niet te ernstig is, kan deze worden behandeld met zetpillen, gels of vaginale crèmes . Crèmes met hormonale actieve ingrediënten vereisen een recept . Er zijn ook niet-hormonale varianten verkrijgbaar, die zonder recept verkrijgbaar zijn bij apotheken en drogisterijen.⁸

    1. Vermijd 'verwarmende' stimulerende middelen
      Vermijd alcohol en cafeïne, of beperk in ieder geval uw consumptie.

    2. Vermijd pittige kruiden
      Gember, hoe gezond het ook is, bevat scherpe stoffen – deze stimuleren de thermoreceptoren in de huid, waardoor er na consumptie een verhoogd warmtegevoel kan ontstaan.⁹ Dit geldt ook voor peper, chilipepers, hete pepers en chili, evenals alles wat capsaïcine bevat.

    3. Verhoog de hoeveelheid vocht die u drinkt
      Zorg ervoor dat je voldoende water drinkt – ongeveer twee liter per dag. En maak je geen zorgen: je gaat er niet meer door zweten. De aanname dat een hoge vochtinname zweten bevordert, is een misvatting. Het tegenovergestelde is waar: meer drinken maakt het voor je lichaam gemakkelijker om de temperatuur te reguleren – en je zweet minder.

    4. Consumptie van saliethee
      Maak vaker saliethee – het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) heeft hoge verwachtingen van saliebladpreparaten.¹¹ Geschikte saliekruiden zijn verkrijgbaar bij apotheken en natuurvoedingswinkels. Laat de bladeren 15 minuten trekken in heet water en drink de thee vervolgens lauw.

    Meer tips

    Wat kun je nog meer doen tegen overmatig zweten?

    Kneippdouches lijken misschien ouderwets, maar het onderliggende principe – afwisselend koud en warm water – is volgens de AOK-Bundesverband¹² zeer geschikt om een ​​overdreven hittegevoel te behandelen.

    De reden hiervoor is dat de temperatuurverschillen waaraan het lichaam wordt blootgesteld tijdens het watergebruik, de regulatiemechanismen van het lichaam trainen.

    Naast het directe verfrissende effect is er ook sprake van een effect op de lange termijn: het organisme went aan snelle temperatuurwisselingen en reageert uiteindelijk niet meer met overmatig zweten als het plotseling warm wordt.

    sauna

    Regelmatig saunabezoek kan een soortgelijk effect hebben. Hoewel het volgens AOK¹² het zweten op specifieke plekken bevordert, kan het ook de normale werking van de zweetklieren herstellen.

    U moet echter wel geduld hebben: indien mogelijk kunt u het beste een of twee keer per week gedurende enkele maanden naar de sauna gaan om zichtbare resultaten te zien.

    Duursporten

    Sporten , met name duursporten, kunnen je ook helpen om overmatig zweten onder controle te krijgen. Door regelmatig te sporten, leert ons lichaam efficiënter te zweten .

    ‘Efficiënter’ betekent: er wordt minder zweet (en mineralen) ‘verspild’.

    Dit blijkt uit het feit dat de zweetproductie al vroeg op gang komt, maar niet uit de hand loopt. Goed getrainde sporters ontwikkelen tijdens fysieke inspanning relatief snel een bepaald vochtgehalte in de huid, zonder daarbij hevig te zweten.

    Bij ongetrainde mensen is het precies andersom: omdat hun thermoregulatie minder goed functioneert, reageert het lichaam bij de opwarming vertraagd met zweetproductie, maar produceert vervolgens na de eerste hitteschok extreem veel zweet¹³.

    Autogene training

    Schaam je je voor zweetaanvallen? Dit kan een deel van het probleem zijn, want paradoxaal genoeg kan de angst voor overmatig zweten juist het zweten aanmoedigen.

    Reden: Angst betekent stress – en stress zorgt ervoor dat er adrenaline vrijkomt , wat de hartslag verhoogt. Dit leidt tot meer zweten¹⁴.

    Als u het onprettig vindt om te zweten, kan uw bezorgdheid van "Ik hoop dat ik nu niet zweet!" de zweetproductie juist verhogen.

    Wat helpt is meer rust – en die kun je bijvoorbeeld ontwikkelen met autogene training . Ademhalingsoefeningen, yoga en tai chi zijn ook goede manieren om meer zelfvertrouwen en innerlijke balans te vinden.

    Secundaire plantenstoffen

    Veel vrouwen, vooral tijdens de menopauze, vertrouwen op planten die zogenaamde fyto-oestrogenen bevatten (secundaire plantaardige stoffen, ook wel "isoflavonen" genoemd). Deze stoffen vertonen een sterke structurele gelijkenis met vrouwelijke geslachtshormonen.

    Plantaardige voedingsmiddelen die dergelijke stoffen in relatief grote hoeveelheden bevatten, zijn onder andere peulvruchten , sojabonen, tofu, pompoenpitten en lijnzaad . ¹⁵ Het gehalte aan isoflavonen in natuurlijke voedingsmiddelen fluctueert echter, dus je weet nooit zeker hoeveel je er daadwerkelijk van moet binnenkrijgen.

    Met hoogwaardige voedingssupplementen is dat makkelijker: deze zijn meestal gestandaardiseerd op een bepaald isoflavonengehalte.

    Conclusie

    Met frisheid en lichtheid de lente in

    De menopauze is niet bedreigend en hoeft niet gepaard te gaan met een vermindering van je levenskwaliteit. Misschien helpt het je om het onderwerp met je vrienden te bespreken:

    Wat vinden ze van de menopauze? Of – als ze er al doorheen gaan – hoe voelen ze zich daarbij? Hoe dan ook, je moet jezelf niet gek maken.

    Tijdens de overgang ervaren veel vrouwen hun lichaam anders en vaak aandachtiger dan voorheen. Sommige van de symptomen die u opmerkt, hebben mogelijk niets te maken met de hormonale veranderingen.

    Probeer daarom eerst de tips die we je hier hebben gegeven. En als je symptomen hebt die hierdoor niet verdwijnen, overleg dan met een arts om te bepalen of therapeutische opties geschikt zijn.

    Opvouwbare inhoud

    Bronnen

    ¹ apotheken-umschau.de (2023): Menopauze: begin, symptomen, hulp bij klachten

    https://www.apotheken-umschau.de/krankheiten-symptome/erkrankungen-der-weiblichen-geschlechtsorgane/wechseljahre-beginn-symptome-hilfe-bei-beschwerden-736281.html

    ² aok.de (2020): Menopauze bij mannen: wat zit erachter?

    https://www.aok.de/bw-gesundnah/vorsorge-und-gesundheit/wechseljahre-beim-mann-gibt-es-sie-wirklich

    ³ endokrinologie.net (2015): Er bestaat zoiets niet als mannelijke menopauze

    https://www.endokrinologie.net/pressemitteilungen-archiv/150316.php

    ⁴ frauenaerzte-im-netz.de (2018): Menopauze & Menopauzale Symptomen

    https://www.frauenaerzte-im-netz.de/koerper-sexualitaet/wechseljahre-klimakterium/#:~:text=Ein%20Drittel%20der%20Frauen%20hat,eine%20medizinische%20Behandlung%20sinnvoll%20machen.

    ⁵ focus.de (2022): Menopauze bij mannen: welke symptomen ze onthullen – en 6 maatregelen die helpen

    https://www.focus.de/gesundheit/ratgeber/wechseljahre-beim-mann-das-sind-die-symptome-und-was-hilft_id_12613078.html

    ⁶ Nancy E. Avis, PhD; Sybil L. Crawford, PhD; Gail Greendale, MD et al. (2015): Duur van vasomotorische symptomen tijdens de menopauze - JAMA Intern Med. 2015;175(4):531-539

    https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25686030/

    ⁷ aerzteblatt.de (2016): Menopauzale symptomen: niet alleen een kwestie van hormonale status

    https://www.aerzteblatt.de/archiv/183884/Beschwerden-in-den-Wechseljahren-Nicht-nur-eine-Frage-der-hormonellen-Situation#:~:text=Tats%C3%A4chlich%20gibt%20es%20nur%20few,die%20Lebenszufriedenheit%20in%20den%20Wechseljahren.

    ⁸ apotheken-umschau.de (2019): Tips tegen vaginale droogheid

    https://www.apotheken-umschau.de/krankheiten-symptome/erkrankungen-der-weiblichen-geschlechtsorgane/tipps-gegen-scheidentrockenheit-720927.html

    ⁹ spektrum.de (1999): Pittige stoffen

    https://www.spektrum.de/lexikon/arzneipflanzen-drogen/scharfstoffe/13094

    ¹⁰ biorama.eu (2018): 8 tips om te stoppen met zweten

    https://www.biorama.eu/tipps-gegen-das-schwitzen/

    ¹¹ aerztezeitung.de (2014): Salie gebruiken tegen hyperhidrose

    https://www.aerztezeitung.de/Medizin/Mit-Salbei-gegen-Hyperhidrose-233273.html

    ¹² aok-bv.de (2020): Constant in het zweet baden: Dit helpt tegen hyperhidrose

    https://www.aok-bv.de/presse/medienservice/ratgeber/index_23272.html

    ¹³ schweizer-illustrierte.ch (2019): Zelfs goed zweten moet geleerd worden

    https://www.schweizer-illustrierte.ch/body-health/health/auch-richtiges-schwitzen-will-gelernt-sein

    ¹⁴ schwitzen.com (2020): Psychologische oorzaken van zweten

    https://schwitzen.com/ratgeber/schwitzen/psychische-ursachen-des-schwitzens/

    ¹⁵ Danz, A. (2015): UGBforum special – Goed door de menopauze komen , pp. 20-22

    Onze auteur:
    Alexander Jansen
     
    Oprichter en algemeen directeur

    Als fitness- en onderzoeksexpert zorgt Alexander ervoor dat onze producten worden ontwikkeld volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Om dit te bereiken, analyseert hij voortdurend studies en voert hij gesprekken met gerenommeerde experts.